فیزیک خاک(soil physics)

برای اندازه گیری ظرفیت هوای خاک از روش استاندارد و قدیمی نمونه های دست نخورده استفاده می شود.در این روش یک الی دو روز پس از آبیاری که خاک در حالت ظرفیت زراعی قرار میگیرد نمونه دست نخورده برداشت و با تعیین درصد حجمی رطوبت و تخلخل کل مقدار تخلخل تهویه ای از معادله زیر محاسبه می شود:

درصد حجمی رطوبت خاک - تخلخل خاک=مقدار جزئی هوا در خاک

در آزمایشگاه نیز می توان خاک را تحت تنش 0/5 متر قرار داد تا تمام منافذی که قطر آنها از 0/06 میلی متر بزرگتر است از آب تخلیه شود. سپس با اندازه گیری تخلخل کل  و درصد رطوبت می توان تخلخل تهویه ای را محاسبه کرد.

یکی دیگر از روش های قدیمی در بررسی هوای خاک اندازه گیری ترکیب هوا در خاک می باشد. این معیار بهتر از اندازه گیری حجم هوای خاک در توصیف وضعیت تهویه ای کاربرد دارد. زیرا اگر مثلا درصد اکسیژن هوای خاک کاهش یابد صرف نظر از اینکه چقدر هوا در خاک موجود باشد گیاه با تنش اکسیژن مواجه خواهد شد .

مهمترین مساله این است که چگونه هوا را از خاک استخراج و آن را مورد تجزیه قرار دهیم.با استفاده از سرنگ های مخصوص امکان گرفتن نمونه به حجم 0/5 میلی متر از هوای خاک وجود دارد که بتوان آن را با کروماتوگراف گازی مورد تجزیه قرار داد. باید توجه داشت که معمولا نمونه های استخراج شده از هوای خاک عمدتا از منافذ درشت و بسته بدست می آیند و ممکن است نشان دهنده وضعیت واقعی هوای خاک نباشد. تجزیه نمونه های هوای خاک نشان داده است که درصد اکسیژن در خاک کمتر از مقدار آن در هوای اتمسفر بوده ولی بندرت از 100 درصد کمتر می شود. در حالی که درصدco₂ در خاک کمی بیشتر از اتمسفر است. برخی از اندازه گیری ها نشان داده است که در خاک های ماندابی درصد اکسیژن حتی به صفر نیز می رسد.

روش جدیدی که در حال حاضر برای اندازه گیری نقطه ای غلظت اکسیژن در خاک بکار می رود فرو بردن الکترودهایی است که دارای پوشش مخصوص بوده و در مجاورت با هوای خاک و برقراری تعادل با اکسیژن یا co₂ می تواند غلظت این گازها را نشان دهد.