روش کار:

در این روش خاک با آمونیوم اشباع می شود که در خاک های خنثی و نیز با pH اسیدی به کار می رود اما اشباع با سدیم برای خاک های قلیایی و آهکی است .

مرحله اول:5 گرم خاک را در ارلن مایر 250cc ریخته بعد 5 گرم شن شسته شده با اسید بر روی آن می ریزیم . سپس 50cc کلرور آمونیوم 1M به آن اضافه کرده و به مدت 1 ساعت آن را روی شیکر قرار می دهیم تا ذرات رس از آمونیوم اشباع شود.

مرحله دوم:بعد از این مرحله ارلن دیگری آماده کرده و یک قیف روی آن قرار می دهیم و کاغذ صافی واتمن شماره 1 که حفرات درشتی دارد روی قیف قرار می دهیم. محلول را هم زده و در کاغذ صافی می ریزیم. خاک اشباع از آمونیوم روی کاغذ صافی می ماند.

با پیست حاوی کلرید آمونیوم 1M دیواره های ارلن شماره 1 را می شوییم و به ارلن روی کاغذ صافی منتقل می کنیم.

مرحله سوم:خاک را 3 الی 4 بار با کلرور آمونیوم 0.05M می شوییم تا کلرور آمونیوم درون حفرات و کاغذ صافی جدا شوند.حالا در حفرات مابین ذرات خاک کلرور آمونیوم رقیق داریم.

مرحله چهارم: کلرور آمونیوم رقیق مابین ذرات را با الکل اتیلیک96% خارج می کنیم. برای اینکار 3 بار و هر بار 20cc الکل اتیلیک روی کاغذ صافی محتوی خاک می ریزیم. بعد از اینکه هیچ کلرور آمونیومی در خاک و کاغذ صافی باقی نماند قیف را برداشته و محلول زیرین را دور می ریزیم ، شستشو باید طوری انجام شود که قطره خروجی را اگر در لوله آزمایش ریختیم با نیترات نقره رسوب کدر کلرور نقره ندهد.

مرحله پنجم: قیف و کاغذ صافی را روی بالن ژوژه 100cc می گذاریم. در این مرحله می خواهیم آمونیوم ها را خارج کنیم، برای اینکار از کلرید سدیم 1M استفاده می کنیم. به این ترتیب که با پیست خاک روی کاغذ صافی را طی چند مرحله با کلرید سدیم 1Mشستشو می دهیم تا سدیم جای آمونیوم قرار گیرد و آمونیوم خارج شده و در بالن زیر قیف جمع شود. باید مراقب باشیم که مقدار کلرید سدیم از 100cc بیشتر نباشد.

حالا در بالن ژوژه محلول حاوی ⁺NH₄ را داریم که با روش تقطیر مقدار آن قابل اندازه گیری است.

سوالات :

1. چرا شن را با اسید شستشو می هند؟

2. در مرحله سوم اگر خاک را با آب بشوییم چه اتفاقی رخ می دهد؟