- آشنایی با رشته خاکشناسی   -

   خاکشناسی (Soil Science  ) دانش مطالعه و طبقه بندی خاک، بر اساس خصوصیات فیزیکی (مانند بافت یا ساختمان)، شیمیایی (مانند هدایت الکتریکیمحلول خاک و میزان سدیم موجود) و زیستی آن است.

دانش خاکشناسی خاک را به عنوان ترکیب طبیعی بسیار پیچیده، که از هوازدگی فیزیکی و بیوشیمیایی بوجود آمده مورد بررسی قرار می‌‌دهد. یک پدولوژیست خاک را به عنوان یک ترکیب مطالعه می‌‌کند و کاربردهای آن را مد نظر قرار نمی‌دهد. خاکشناسی به ما کمک می‌‌کند بهترین کاربرد ممکن را برای خاک‌های مناطق مختلف تعیین نماییم، از آن حفاظت کنیم و کیفیت آن را افزایش دهیم. علاوه بر این، خاکشناسی شیوه‌های کشت بدون خاک گیاهان (کشت هایدروپونیک) را نیز در بر می‌‌گیرد. پژوهشگران رشته خاکشناسی با بررسی مواد و شرایط مورد نیاز زندگی گیاهان، امکان رشد گیاه در محیط‌های بدون خاک را فراهم می‌‌کنند.

کارشناسان خاکشناس میزان مواد غذایی موجود در خاک‌های مناطق مختلف را بررسی می‌‌کنند و بهترین راه افزایش میزان مواد مورد نیاز و کاهش آثار سوء موادی که میزان آن از حد طبیعی بیشتر است را بیان می‌‌کنند و در صورتیکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود باشد، راه حل‌های ترکیبی (مانند کودفسفات آمونیوم) ارایه می‌‌دهند.

خاکشناسان می‌‌توانند با شیوه‌های غیر عادی، مثلاً با اضافه نمودن گچ به خاک سدیمی و شستشوی مداوم آن، ساختار شیمیایی و با شخم مناسب و اضافه نمودن کود‌های گیاهی به خاک، ساختار فیزیکی آن را بهبود بخشند. آنها گیاهان و جاندرانی را که می‌‌توانند باعث بهبود کیفیت خاک از نظر شیمیایی یا فیزیکی شوند را براساس نوع خاک پیشنهاد می‌کنند. مثلاً برای خاک‌هایی که دارای کمبود نیتروژن هستند شبدر یا یونجه پیشنهاد می‌‌کنند و برای خاک‌هایی که به شدت فشرده شده‌اند ولی ساختار شیمیایی مناسبی دارند کرم خاکی پیشنهاد می‌‌کنند.

شاخه‌های دانش خاکشناسی

دانش خاک‌شناسی خاک هارا از دو جنبه تحت بررسی می‌‌دهد و بر همین اساس به دو رشته تقسیم می‌‌شود.

 1.        -پدولوژی یا خاک‌پژوهی خاک‌ها را به عنوان مواد طبیعی بسیار پیچیده، که از هوازدگی فیزیکی و زیست‌شیمیایی بوجود آمده مورد بررسی قرار می‌‌دهد. یک پدولوژیست خاک را به عنوان یک ترکیب مطالعه می‌‌کند و کاربردهای آن را مد نظر قرار نمی‌دهد.

1.     -ادافولوژی خاک را به عنوان محیط زیست، رشد و نمو گیاهان مورد بررسی قرارمی دهد. ادافولوژیست‌ها ویژگی‌های خاک را از نقطه نظر حاصلخیزیمورد بررسی قرار می‌‌دهند.

باید در نظر گرفت دانش خاک‌شناسی به طور عمومی ترکیبی از این دو شاخه است و نمی‌توان آنها را دقیقاً از هم تفکیک کرد.

   گرایش‌های مهم رشته خاکشناسی

دانش خاکشناسی دارای گرایش‌های تخصصی متعددی می‌‌باشد. تعدادی از گرایش‌های خاکشناسی در مقطع کارشناسی و تعدادی از آنها در مقطع کارشناسی ارشد قابل انتخاب است.

گرایش‌های مقطع کارشناسی (گرایش در دانشگاه‌های مختلف متفاوت بوده و دانشجو ملزم به پذیرش آن است):

 1.        -خاکشناسی محض  

 2.        -خاکشناسی محیط  

گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد (گرایش بر اساس موضوع پایان نامه تعیین می‌‌شود):

1.      -شیمی خاک

2.     -فیزیک خاک

3.     -بیولوژی خاک

4.     -آلودگی خاک

5.     -حاصلخیزی خاک

6.     -فرسایش خاک