خرما فروش‌ها می‌گویند خیلی قدیم‌ترها فروش خرما فقط مخصوص ماه رمضان بود و بس.مردم شهرها و روستاهای مختلف ایران حتی رسم نداشتند برای تازه درگذشته‌شان خرما خیرات کنند و بیشتر حلوا و نان محلی می‌دادند، تا 3-2 دهه اخیر که رسم شد مردم برای مراسم اموات هم خرما خیرات ‌کنند. اما حالا مردم به ارزش غذایی رطب و خرما پی‌برده‌اند و خیلی‌‌ها برای خوردن چای به جای قند، خرما مصرف می‌کنند و این «مصرف» برای صنف خرمافروش خیلی غنیمت است و جای خوشحالی... در هر حال برای این شماره سبد خرید که با اول ماه مبارک رمضان مصادف شده به سراغ «رطب و خرما» رفته‌ایم.

درخت نخل از آن آفریده‌های عجیب خداست که همه چیزش برای انسان مفید و قابل استفاده است؛ از تنه آن در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و تنه نخلی که در ساخت سقف ساختمان یا ستون‌ها استفاده می‌شود، در حدود 300 تا 500 سال عمر می‌کند. در میانه تنه نخل مغز ترد و شیری‌رنگی وجود دارد که شیرین و گس است و «پنیر نخل» نامیده می‌شود و بسیار مقوی و گران‌قیمت است. در ابتدای بهار که نخل شکوفه می‌زند، شکوفه‌ها را -که تارونه نام دارد- می‌‌چینند و از آن عرق تارونه می‌گیرند که مانند بقیه عرقیجات مفید و درمانگر دردهای معده است. عرق تارونه مقوی، گرم و برای قلب مفید است.

از لیف خرما هم که انواع حصیر،  پرده، جارو، کیف، سبد، بادبزن و... می‌بافند. در گذشته به طور سنتی خرماها را در قسمتی از حیاط خانه جمع می‌کردند، سپس بعد از گذشت چند روز شیره خرما از آن جدا می‌شد و از طریق یک کانال کوچک در حوضچه‌ای جمع می‌شد، اما امروزه در کارخانه به وسیله دستگاه، شیره خرما گرفته و در قوطی بسته‌بندی می‌کنند. البته در همان کارخانه از شیره خرما، قند و عسل خرما هم تهیه می‌کنند.

همچنین از خرماهای نامرغوب برای درست کردن سرکه استفاده می‌کنند که طرفداران خاص خودش را دارد. سرکه خرما طعم خوبی دارد و برای بعضی ترشی‌ها فوق‌العاده است.
از دیگر فرآورده‌های خرما، تهیه اسانس خرما برای صنایع نوشابه‌سازی و رنگ‌های شیمیایی خوراکی است و حالا دیگر محصولاتی چون شکلات خرمایی، خامه خرما، انواع کیک و کلوچه‌‌‌‌های مغز خرمایی و... آن‌قدر معروف هستند که نیازی به توضیح ندارند.

جایگزین قند
فسفری که در ترکیب غذایی خرما وجود دارد، باعث فعال شدن سلول‌های عصبی می‌شود و آهن آن به گلبول‌های قرمز خون نیرو می‌‌دهد و مانع ایجاد کم‌خونی در افراد می‌شود و حتی کم‌خونی افراد را هم درمان می‌‌کند.
خرما مقوم معده و جمع‌کننده آن است و کلسیم آن موجب تقویت و تسریع رشد کودکان می‌شود و نیروی بدنی بزرگسالان را افزایش می‌‌دهد.
ویتامین‌های خرما باعث افزایش قدرت بینایی می‌شود، از خشکی پوست و ناخن و موها جلوگیری و هوش را تقویت می‌کند.

زیاده‌روی در خوردن خرما فرد را به امراض سوداوی مبتلا می‌کند و گرفتگی کبد و طحال را به دنبال دارد. همچنین پوسیدگی دندان و جوش زدن داخل دهان از نتایج زیاد خوردن خرماست.
کسانی که گرمی زیاد اذیتشان می‌کند و با خوردن خرما بدنشان جوش می‌زند، می‌توانند با استفاده از مخلوط خرما و ماست که بسیار مفید و مغذی است، از مزیت خوردن هر دوی آنها برخوردار شوند.

خرما خرک (خارک) گرچه شیرینی رطب و خرما را ندارد اما به سبب داشتن املاح بالا، ارزش غذایی و دارویی و درمانی بسیاری دارد.
اطبای سنتی (آرد خرما) که همان گرد گل نخل‌های نر و ماده است را برای درمان نازایی بسیار مفید و مؤثر می‌دانند، البته پیدا کردن آرد خرما در استان‌هایی که تولیدکننده خرما نیستند، تقریبا غیرممکن است. مواد قندی خرما شامل گلوکز و ساکاروز است و استفاده کم آن برای بیماران دیابتی ضرر ندارد.

مصرف شیره خرما به جای مربا که قند بالایی دارد، علاوه بر رساندن انرژی زیاد به بدن، به دلیل داشتن قند طبیعی ضرر ندارد و افراد را چاق هم نمی‌کند. بیماران دیابتی می‌توانند از قند، عسل و کنجد خرما (که سفت‌تر از عسل خرما و نرم‌تر از شیره خرماست) استفاده کنند، در ضمن با عسل خرما می‌توان در تابستان شربت‌های بسیار خوشمزه و مقوی درست کرد.

فرق رطب و خرما
خیلی‌ها فکر می‌کنند رطب همان خرماست ولی این دو با هم تفاوت دارند. خداوند درخت نخل را این‌گونه آفریده که ابتدا شکوفه‌های نخل ماده تبدیل به میوه‌ای سبز و سفت و هسته‌دار می‌شود که به آن (چاقالی) می‌گویند.

در مرحله بعد چاقالی‌ها ممکن است زرد یا قرمز شود که به آن (خرما خارک) می‌گویند، آفتاب داغ مناطق گرمسیری پس از مدتی خارک را تیره رنگ و آبدار می‌کند که به آن رطب می‌گویند. بعضی از انواع نخل‌ها میوه‌شان وقتی رطب هستند چیده و استفاده می‌شود؛ مثل رطب مضافتی و کبکاب (زرد طلایی) و بعضی دیگر باید بعد از مرحله رطب، 20 روز در گرمای خرماپزان مناطق گرمسیر بر سر نخل بماند تا نیمه خشک شود که به آن خرما می‌گویند، مثل خرمای نیمه خشک زاهدی و پیارم. البته بعضی از انواع خرماهای نیمه خشک را کاملا خشک کرده و به بازار می‌فرستند.

نکاتی درباره خرما
در حال حاضر بخش زیادی از خرمای استان‌های فارس، بوشهر و خوزستان به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و اروپا صادر می‌شود. به طور مثال فقط از بوشهر سالانه 50 هزار تن خرما به خارج صادر می‌شود.
بسته‌بندی رطب در استان کرمان قدمتی بالای 40 سال دارد و استان‌های دیگر به غیر از آن بخشی که صادرات می‌شود، حدود 10 سال است که به فکر بسته‌بندی خرما و رطب‌هایشان برای عرضه به بازار داخل افتاده‌اند. اما به لحاظ امکانات فنی، سردخانه‌ای و کارخانه‌‌های بسته‌بندی دچار مضیقه هستند و باید راهی طولانی برای ایجاد چنین امکاناتی از طریق تشکیل تعاونی یا سرمایه‌گذاری  در بخش خصوصی طی کنند.

شیره خرما در قوطی‌های 200 گرمی و 500 گرمی عرضه می‌شود که هر قوطی 200 گرمی، قیمتی بین 500 تا 700 تومان دارد و هر قوطی 500 گرمی را در بازار با قیمت 1300 تا 1500 تومان می‌توان خرید.
در بین خرماهای سیاه، رطبی مرغوب محسوب می‌شود که پوستی نازک داشته باشد، درشت و گوشت‌دار باشد و رنگ مشکی. اما رطبی که پوست کلفت دارد، رنگش بور باشد و ریز، رطب ضعیف یا نامرغوب محسوب می‌شود.

در رطب‌های زرد طلایی (مثل خرمای جهرم) رطب شاهانی که بسیار طلایی، کم‌شیرین و بسیار لطیف است مرغوب است؛ مخصوصا نوع کشیده‌تر و درشت‌تر آن.
هر چه گرمای منطقه تولیدکننده رطب و خرما بیشتر باشد، محصول زودتر-  اوایل مرداد- به بازار عرضه می‌شود و اگر درجه حرارت این منطقه گرمسیری پایین‌تر باشد، محصول دیرتر آماده عرضه به بازار می‌شود؛ مثلا خرمای جهرم مهرماه به بازار می‌آید.

نخل در باغچه خانه همه
درخت خرما (نخل) در همه جا می‌روید، یعنی در تمامی نواحی به روش کاشت هسته یا پاجوش می‌توان آن را کاشت تا از سرسبزی و سایه‌اش استفاده کرد، اما فقط در مناطق گرمسیر محصول می‌‌دهد. ارتفاع یک نخل حداقل 10 و حداکثر  20 متر است.
اگر در مناطق گرمسیر نخل از طریق هسته‌ کاشته شود، 10 سال بعد محصول می‌‌‌دهد و اگر از طریق پاجوش کاشته شود، 5 سال بعد از کاشت، محصول می‌‌‌دهد و در ضمن در هر نخل، به طور متوسط 40 کیلوگرم محصول وجود دارد.
فصل کاشت هسته خرما آخرهای زمستان و اوایل بهار و کاشت پاجوش هم اوایل بهار است. در مناطق گرمسیری در برابر هر 25 نهال ماده نخل، یک نهال نر نخل می‌‌کارند چون نخل نر محصول نمی‌دهد و کارکردش فقط بارور کردن نخل ماده است.

نگهداری از خرما
-خرمای خشک به یخچال احتیاح ندارد.
-بیشتر رطب‌ها و بعضی از خرماها باید حتما در دمای صفر درجه نگهداری شود ـ یعنی در یخچال ـ اما بعضی رطب‌ها و خرماها احتیاج به نگهداری در یخچال ندارند.
-اگر می‌خواهید خرمایی را بیرون از یخچال نگه دارید، بهتر است خرمای خشک خریداری کنید که می‌شود آن را تا مدت بسیار طولانی، در هوای آزاد خانه نگه داشت.

-اگر به خرما (نیمه خشک) علاقه ندارید و رطب را بیشتر می‌پسندید، باید بدانید که رطب دشتستان (کبکاب) اگرچه ظاهرش چندان زیبا و شکیل نیست و له شده (چه به صورت باز و چه به صورت بسته‌بندی) به نظر می‌آید ولی اولا ارزش غذایی بالایی دارد و ثانیا بدون نگهداری در یخچال می‌توان تا مدتی آنها را سالم نگه داشت.

-بعضی از انواع خرما و رطب‌ها در هوای خنک و با رطوبت بالا شکرک می‌زند. مصرف خرمای شکرک‌زده هیچ ضرری ندارد. اما اگر دوست ندارید که خرمایتان شکرک بزند، در زمستان آن را داخل یخچال قرار ندهید.

-بعضی از افراد رطب را بدون شست‌وشو مصرف می‌کنند اما بهتر است رطب شسته شده، سپس مصرف شود.

-خرماهای خشک معمولا در کارخانه شسته شده و به روش‌های نوین ضدعفونی هم شده‌اند، برای همین خرمای خشک را نشویید.

-اگر خرما یا رطبی که خریده‌اید، مدتی است در یخچال مانده و می‌‌ترسید که ترش شود، پیش‌دستی کنید و هسته‌هایشان را بگیرید، اگر پوست کلفتی دارد آن را بگیرید و با آن انواع شیرینی‌های خرمایی مثل حلوای خرما و  رنگینک درست کنید (به کتاب آشپزی نگاهی بیندازید).

-خرمای نیمه‌خشک یا خشکتان را در ظرف پلاستیکی یا نایلون نگه ندارید. چون ماندگاری‌شان کوتاه می‌شود.

-خرما را بعد از شستن برای مدت طولانی نگه ندارید، چون ترش خواهد شد.

-بهتر است خرما را به اندازه مصرف و با ریختن مقداری آب داغ روی آن شست.

محققان موسسه تحقیقات رازی به ترکیب دارویی جدیدی برای مهار سلول‌های سرطانی دست یافتند که با اتمام موفقیت‌آمیز ارزییابی‌های حیوانی می‌تواند با تایید وزارت بهداشت در نمونه‌های انسانی آزمایش شود.
به گزارش ایسنا عباس زارع، رئیس بخش جانوران سمی و غیرسمی موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با بیان اینکه این ترکیب جدید از سم یکی از گونه‌های مار افعی و عقرب تولید شده است، اظهارکرد: این ترکیب موسوم به ICD85 ( ای سی دی 85 ) که پس از 15 سال تحقیق به دست آمده می‌تواند سلول‌های سرطانی پستان‌، خون، رحم، کلیه و ریه را مهار کند.

وی با بیان اینکه ایران جزو معدود کشورهایی است که به این دستاورد علمی دست یافته است، خاطرنشان کرد: هم اکنون مراحل آزمایشگاهی این طرح با موفقیت به پایان رسیده که با تایید نهایی وزارت بهداشت، این ترکیب می تواند بر روی انسان آزمایش شود.
نتایج آزمایش‌ها نشان می دهد که با تولید این ترکیب جدید، تنها سلول‌های سرطانی مورد هدف قرار خواهد گرفت همچنین استفاده از این ترکیب جدید، عارضه ریزش مو را برای بیماران سرطانی در پی نخواهد داشت.

در تهیه غذاهای مختلف از سیر به دلیل طعم خاصی که به غذا می دهد، استفاده زیادی می شود. علاوه بر این، سیر به دلیل دارابودن خواص بسیار، کاربرد دارویی نیز دارد. این گیاه خاصیت ضدباکتریایی، ضدویروسی و ضدقارچی دارد. مصرف محدود سیر در پایان دوران بارداری باعث افزایش وزن جنین می شود. برطرف کننده سرفه، سرماخوردگی و گرفتگی سینه است. با عفونت مجرای گوارشی مقابله می کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. برای افرادی که مبتلا به پرکاری تیروئید هستند، مفید است زیرا که منبع عالی ید است. ویتامین c موجود در آن برای درمان بیماری اسکوربوت (نوعی بیماری خونی ناشی از کمبود ویتامین ث) موثر است. برای سلامت قلب مفید است و با انواع بیماری های قلبی عروقی مقابله می کند. مانع از بروز سرطان روده بزرگ، سینه، معده، پروستات و مثانه می شود. سولفور و سلنیم در آن مانع از بروز تومور می شود و در صورت ایجاد تومور، اندازه های آن را کاهش می دهد. خاصیت مسکن آن دندان درد را درمان می کند. با بالابردن میزان انسولین، قند خون را تنظیم می کند. سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند. آنتی اکسیدان قوی موجود در آن، رادیکال های آزاد را که باعث پیری و بیماری می شود خنثی می کند. با رقیق کردن خون مانع از لخته شدن خون می شود و در نتیجه احتمال بروز سکته را کاهش می دهد. خاصیت ضدالتهابی دارد. سیر خام حاوی آنتی بیوتیک طبیعی به نام آلیسین است و باکتری های مقاوم به دارو مانند «MRSA» و «هلیکوباکتر پیلوری» را که باعث زخم معده و سرطان معده می شود از بین می برد. عفونت های تنفسی را درمان می کند. سیر له شده را روی زگیل قرار دهید تا از بین برود. برای درمان سینوزیت، چند حبه سیر له شده را در کره تفت دهید و با نان میل کنید. روزانه مخلوطی از آب 8تا10حبه سیر و 2قاشق غذاخوری عسل را میل کنید تا سرفه های بی وقفه تسکین یابد. 10قطره آب سیر همراه با 2قاشق مرباخوری عسل آسم را درمان می کند. یک حبه سیر را ریز خرد کنید و با کمی آب میل کنید تا نفخ، یبوست و درد معده برطرف شود.

دانشمندان در یک تحقیق جدید پیشنهاد کرده‌اند که یک آنزیم ضد باکتریایی موجود در اشک انسان و سایر مایعات بدن را می‌توان در تولید مواد غذایی خاصی به‌کار برد تا از انسان در برابر آلودگی‌های عمدی مواد غذایی با میکروب سیاه زخم محافظت کند.محققان می‌گویند: از اطلاعات حاصل از این پژوهش می‌توان برای تولید غذاهای سالم‌تر و بی‌خطرتر استفاده کرد. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از آنزیم "لسیوزیم" برای از بین بردن باکتری سیاه زخم در غذاهای فرآوری شده کاربرد دارد.

به گزارش پایگاه اینترنتی هلت دی نیوز، پژوهشگران دریافته‌اند که این آنزیم می‌تواند انواع خاصی از باکتری را نابود سازد. در واقع آنزیم لسیوزیم دیواره‌های سلولی باکتری را تخریب می‌کند و با از بین بردن پوشش محافظ آن به باکتری حمله ور می‌شود. به گفته محققان، آنزیم لسیوزیم که در بسیاری از مایعات بدن وجود دارد به‌عنوان "آنتی بیوتیک خود بدن" نیز نامیده می‌شود. شرح این یافته در نشست ملی انجمن شیمی آمریکا ارائه شده است.

یک متخصص گیاهان دارویی گفت: مخلوط آب و عسل با لیمو در درمان زکام بسیار موثر است. مصرف مخلوط آب و عسل با لیمو و چای نعناع در پاییـــز، افزون بر تقویت قوای جسمی و سیستم دفاعی بدن، در درمان زکام نیز بسیار موثر است.فصل پاییز دارای طبیعتی سرد و خشک است و باید بدن را با این هوا وفق داد، و بهتر است در فصل پاییز هر روز چای نعناع بنوشید. متخصص گیاهان دارویی تصریح کرد: در فصل پاییز انرژی بدن تحلیل می رود و بیماری‌های سودا مانند آرتروز و بیماری‌های پوستی در این فصل در افراد سوداوی مزاج بروز می‌کند.
وی افزود: توصیه می شود در این فصل از مصرف زیاد مواد غذایی مانند بادمجان و برنج که دارای طبیعت سرد و خشک هستند خودداری شود.
گلزاری گفت: در مقابل مصرف گوشت گوسفند، خشکبار و تنقلات همچون چارمغزو بادام به علت دارا بودن طبیعت گرم و به دست آوردن انرژی و رطوبت از دست رفته بدن، تاکید می شود.
این متخصص افزود: استفاده از روغن کنجد و روغن بادام هم برای پیشانی، گونه‌ها و ملاج (فاصله یک وجب از نوک بینی تا وسط سر) برای تقویت پوست در این فصل تاثیرگذار است.

پژوهشگران طی نتایج به دست آمده از یک پژوهش دریافتند: دو عصاره زیتون و چای سبز به صورت خام دارای اثر کشندگی روی رده سلولی BT474 (سرطان پستان) هستند که این اثر در عصاره زیتون بیشتر دیده می‌شود.یافته‌ها حاکیست: در مورد عصاره چای سبز با افزایش غلظت، درصد کشندگی یا لیز سلولی در 8 و 24 ساعت پس از تیمار کاهش یافت. بیشترین درصد لیز سلولی توسط عصاره زیتون در غلظت یک میلی گرم در دسی لیتر (85 درصد) مشاهده شد. نتایج این مطالعه بیان کننده این مطلب است که دو عصاره زیتون و چای سبز به صورت خام دارای اثر کشندگی روی رده سلولی BT474 هستند.

محققان اعلام کردند: رژیم غذایی سرشار از سبزیجات برگ‌دار سبز می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.به نوشته جام جم ، بررسی 6 مطالعه در مورد مصرف سبزیجات و میوه‌ها نشان می‌دهد که تنها مصرف گلپی و سبزی پالک در پیشگیری از دیابت موثر است. بر اساس نتایج این مطالعه که در نشریه ‏BMJ‏ منتشر شده، مصرف یک و نیم وعده (معادل 106 گرم) از این سبزیجات در روز خطر بروز دیابت نوع دو را 14 درصد کاهش می‌دهد.طبق همین نتایج مصرف زیاد میوه و سبزی به طور کلی در کاهش خطر بروز دیابت تاثیری ندارد. اما گلپی و کلم بروکلی در گروه سبزیجات کاهنده خطر گنجانده می‌شوند.

علت تاثیر مثبت این گروه سبزیجات به درستی شناخته نشده اما عده‌ای از متخصصان، میزان بالای آنتی اکسیدان و گروهی دیگر منیزیوم این سبزیجات را موثر می‌دانند. گفتنی است، متخصصان همچنان مصرف 5 وعده میوه و سبزیجات در روز را به افراد توصیه می‌کنند.

دانشمندان چینی توانستند از برنج برای تولید آلبومین استفاده کنند.محققان دریافتند، پروتئین به دست آمده از دانه های برنج، از نظر شیمیایی و فیزیکی با آلبومین سرم خونی انسانی برابری می کند.این یافته ها می تواند به پیشرفتی در زمینه تولید آلبومین خون انسانی که به طور معمول از خون اهدایی انسان به دست می آید، منجر شود.
تقاضای جهانی برای این پروتئئین خونی سالانه حدود 500 تن است .شیوه تولید این پروتئین از برنج ، توسط دانشگاه "ووهان" در چین ، شورای تحقیقات ملی کانادا و مرکز ژنومیک عملکردی دانشگاه آلبانی نیویورک ارایه شده است. پژوهشگران در این شیوه، بذر برنج را برای تولید میزان زیادی آلبومین انسانی مهندسی ژنتیک کردند.سپس روشی را برای خالص سازی پروتئین از این بذرها ارایه کردند و از هر کیلوگرم برنج 75/2 گرم پروتئین به دست آوردند.زمانی که این پژوهشگران این پروتئین به دست آمده از برنج را روی موش های مبتلا به سیروز کبدی آزمایش کردند، دریافتند این پروتئین نتیجه ای مشابه درمان با آلبومین انسانی دارد.پژوهشگران می گویند تا پیش از آن که این پروتئین به بازار عرضه شود ، باید امنیت آن روی حیوان و انسان تایید شود.نتایج این تحقیقات در نشریه مجموعه مقالات فرهنگستان ملی علوم آمریکا منتشر شده است.

یک محقق طب اسلامی گفت: قروت، انواع کلم، پونه، مرزه، پودر سنجد، چهارمغز، کنجد با پوست به صورت خام، سبزی‌ها، میوه‌ها، روغن زیتون، نور مستقیم آفتاب، خرما و شیره خرما از استخوان‌ها محافظت می‌کند.سیدعلی ابوالحبیب در گفت‌و‌گو با فارس افزود: غذاهای مفید برای استخوان‌ها غذاهایی هستند که سرشار از مواد کلسیم و فسفردار باشند.وی اظهار کرد: مصرف غذاهای سرشار از کلسیم و فسفر بهترین خوراکی برای محافظت از استخوان‌هاست و از طرفی نرمش و ورزش روزانه نیز موجب قوی‌تر شدن و استحکام استخوان‌ها می‌شود. ابوالحبیب بیان کرد: مصرف چای، انواع ترشی‌ها بدون استفاده از مصلح، مصرف بیش از حد سرکه و ماست، مصرف چای و پنیر در وعده صبحانه بدون چهارمغز و استفاده نکردن از نور مستقیم خورشید برای استخوان‌ها مضر است.
وی اضافه کرد: خوردن غذاهایی که برای استخوان ضرر دارد، موجب می‌شود که غدد درون‌ریز وظیفه خود را به خوبی انجام ندهند زیرا 4 غده پاراتیروئید که پشت غده تیروئید در گردن قرار دارند، اگر کار خود را به خوبی انجام ندهند، اسکلت و استخوان‌بندی بدن دچار اشکال شده و موجب بروز بیماری‌های استخوانی می‌شود.